Vivian (24, meervoudig beperkt) wil meer inclusie voor doven en blinden

Met haar slechtziendheid en slechthorendheid wordt niet altijd genoeg rekening gehouden en Vivian van Leeuwen (24) vindt het tijd dat daar over gepraat wordt.

Als we het over inclusie hebben, denken we vooral aan mensen in een rolstoel. Gebouwen moeten rolstoeltoegankelijk zijn en we vinden het belangrijk dat mensen met een beperking of ziekte gewoon aan werk kunnen komen en meedraaien. Hartstikke belangrijk inderdaad, maar ik heb wel eens het gevoel dat een andere groep (de groep mensen die slechtziend of slechthorend is) soms een beetje over het hoofd wordt gezien. Terwijl ook zij op obstakels stuiten.

Ik heb het dan niet alleen over ondertiteling bij tv-programma’s en online video’s. Dat is inmiddels een welbekend stokpaardje, maar waarom hebben we het eigenlijk bijna nooit over audiodescriptie? Mensen met een visuele beperking missen vaak heel veel van de actie, van lichaamstaal en setting en dynamiek, en audiodescriptie legt uit wat er te zien is in een bepaalde scène van een film of serie. Netflix doet het af en toe, maar verder is het echt een ondergeschoven kindje. Terwijl het net zo belangrijk is voor slechtzienden als ondertiteling voor slechthorenden. 

Maar er is een groter probleem: telefonisch contact. Ga voor de grap eens na met hoe veel instanties je telefonisch contact moet opnemen als je iets wilt weten of regelen. Tegenwoordig is er wel meer mogelijk via online chats en social media, maar echt persoonlijke zaken moeten vaak via de telefoon. Mailen? Nee, helaas, niet mogelijk. Daar sta je dan, met je goeie zelfstandige gedrag als slechthorende, aan iemand die je vertrouwt te vragen of hij of zij even als woordvoerder voor je wil optreden. O ja, en dan moet je degene met wie je belt nog zien over te halen om jouw woordvoerder ook echt informatie te geven. Er zullen vast teksttelefoon-opties zijn, maar ik vind dit wel problematisch. Je moet toch gewoon je eigen boontjes kunnen doppen? 

Als boekenwurm kan ik er enorm op afknappen wanneer een uitgever geen ebooks maakt. Tuurlijk, authenticiteit en anti-piraterij en zo, ik snap het. Maar, even dat je het weet: er zijn mensen, daarbuiten, die dolgraag lezen en ook dolgraag júllie boeken willen lezen, maar die echt afhankelijk zijn van ebooks. Of van audioboeken. Als je die vervolgens niet uitgeeft, is dat echt heel naar.

En zo zijn er nog wel meer dingen die de maatschappij minder inclusief maken voor deze mensen. Stel dat je de metro neemt, maar je kunt de bordjes waarop staat wanneer de metro komt, niet lezen? Of stel dat je niet wijs kunt worden uit de wegwijzers in een gebouw? Stel dat er een alarm afgaat zonder dat je het hoort en er geen lichtalarm is? Stel dat je een openbare computer gebruikt waarop de zoomfunctie is uitgeschakeld? Misschien moeten we met z’n allen nog eens wat vaker de slechtzienden- of slechthorendenbril opzetten. Want dit kan beter.

Vivian van Leeuwen (24) is docent Nederlands in spe en heeft een zeldzame darmziekte met chronische vermoeidheid, doofheid, slechtziendheid en rolstoelafhankelijkheid tot gevolg.