Gerard Nugter (58, progressieve spierziekte) dacht dat hij nooit meer kon zeilen

Van een actieve, sportieve veertiger veranderde Gerard langzaam in een knikkebollende pijnlijdende bankzitter met weinig energie. Dat was het dan met de zeilsport waar hij zo gek op was, dacht hij. Integendeel! Het bleek juist een nieuw begin te zijn.

Voor Gerard was er niets lekkerder dan na een drukke werkdag de haven uit te zeilen met zijn boot. Hij was dertig toen hij leerde zeilen en sindsdien was hij verkocht. “Ik werd ook jeugdzeiltrainer. Zo waanzinnig om te zien hoe aan het begin van de eerste les niemand nog kan zeilen, en alle kinderen na een paar lessen op eigen houtje zich redden op het water.” Even een competitietje zeilen, dat deed Gerard ook graag. “Met een stuk of twaalf boten het water op, iemand blaast op een toeter, we varen met z’n allen een rondje en zitten daarna nog even met elkaar na te praten bij het water. Heel gezellig.”

Toen kreeg Gerard klachten die heel onschuldig leken. “Wintertenen”, zei zijn huisarts. Gerard kreeg een tintelend gevoel in zijn voeten afgewisseld met scherpe pijnscheuten. Vergelijk het met kiespijn, maar dan in je tenen. “Soms was de pijn heel erg, soms zeurde het wat.” Maar verdwijnen deed het niet. De tintelingen en pijn hebben zich uitgebreid naar zijn onderbeen en zijn armen. Inmiddels weet Gerard wat er met hem aan de hand is. Hij heeft HMSM type 2. Een zenuwziekte waarbij zenuwen geleidelijk afsterven.

“Ik durfde niet meer in een zeilboot te stappen. Als het hard waait en je boot gaat om, dat kunnen mijn spieren en zenuwen de boot niet meer overeind krijgen.” Van een man die altijd heel actief was, lange dagen werkte en nooit stil zat, veranderde Gerard in een ‘dood vogeltje dat op de bank zat’. “Ik heb constante pijn. Van pijnstillers werd ik duf. Dan maar liever pijn, besloot ik na een paar jaar. Ook heb ik weinig energie. Naar mijn gevoel kon ik niks meer.” Aan de buitenkant is nauwelijks te zien dat Gerard een chronische aandoening heeft. “Sommigen begrijpen er niks van. De ene keer zien ze me in de weer omdat ik mijn tuin aan het snoeien ben, de andere dag zit ik  in een scootmobiel.”

Je kunt wel stellen dat Gerard het zwaar heeft gehad met het feit dat hij zich zo beperkt voelde. Zeilen is zijn redding geweest, beaamt hij. Thuis voelde hij zich geconfronteerd met alles wat hij niet meer kon. En toen opeens bleek zeilen tóch haalbaar te zijn. Gelukkig kwam hij daar stomtoevallig achter. “Op een dag kreeg ik een folder in mijn handen geduwd van Sailability. Dit is een stichting die aangepast zeilen mogelijk maakt.” Gerard zeilt nu in een boot die met geen mogelijkheid om kan. “Hoe gek ik ook doe, omslaan kan gewoon niet. En er gaat altijd een boot met je mee.”

Wie gaat kijken bij Sailability ziet dat elke zeiler met een dikke grijns uit de zeilboot stapt. Of iemand nou een hersenbloeding heeft gehad, blind is of een been mist, iedereen lukt het om te zeilen. “Als het niet lijkt te kunnen, zorgen we bij Sailability ervoor dat het toch lukt”, vertelt Gerard die inmiddels ook als vrijwilliger helpt. “Soms moet een stoel worden aangepast, een hoofdsteun aangebracht, een elektrische bootbediening geïnstalleerd worden; als het er maar voor zorgt dat iemand toch die boot in kan.” Toch staat Gerard zelf ook weleens te kijken wat ieders mogelijkheden zijn. “Een blinde zeiler met een headset op, die gewoon gáát. Ik kan dan van ontroering en verwondering echt even staan janken langs de kant.”

De zeilsport wordt populairder, merkt Gerard, maar helaas is Paralympisch zeilen geen programmaonderdeel meer. Dat is waar Gerard verandering in wil krijgen. “Voor de jeugd, zodat zij hun sport ook op topsportniveau kunnen uitoefenen.” Daarom zit hij nu aan het Lake Michigan in Amerika, waar hij meedoet, in de Hansa 303, aan de Para World Saling Championships. Want om zeilen weer een Paralympische sport te laten worden, is het belangrijk dat er zoveel mogelijk zeilers uit verschillende landen meedoen aan het WK. Natuurlijk wil Gerard het liefste winnen. Maar het is de Olympische gedachte die voor hem telt: meedoen is belangrijker dan winnen!